Kırgız Halkından Kırgızistan Devletine: Etno-Sembolizm Bağlamında Bir Analiz

Abstract

Kadim bir tarihe sahip ve Orta Asya’nın en eski toplumlarından biri olan Kırgızistan’ın millet inşasını incelerken onun modernite öncesine dayanan güçlü bir geçmişi olduğu görülmektedir. Milattan önceki dönemlerden itibaren birtakım hanlıkların, devletlerin himayesi altına giren Kırgız halkı, bu toplumlarla etkileşimi sonucunda onları çeşitli yönlerden etkilemiş ya da onlardan etkilenmiştir. Ayrıca dönem dönem bağımsızlık deneyimi de yaşamıştır. Bütün bunlar günümüz Kırgız halkını ifade eden değerlerin oluşumunda büyük bir öneme sahiptir. Milliyetçilik yaklaşımlarından etnosembolizmin önemli temsilcilerinden biri olan Anthony Smith’in de ifade ettiği gibi günümüz milliyetçiliğinin oluşmasını yalnızca modern dönemin bir çıktısı olarak açıklamak mümkün görünmemektedir. Bu bağlamda, bu çalışma kapsamında Kırgız kimliğinin bir parçası olan, ulus inşa sürecinde fazlaca araçsallaştırılan, dünyanın en uzun destanı Manas örnek olarak ele alınmış ve günümüz milliyetçiliğinin oluşmasında Smith’in ifade ettiği şekliyle sembollerin, geleneklerin, etnik kökenin, yaşam tarzının vs. önemli rolü olduğu vurgulanmıştır. Sonuç olarak milliyetçiliği modernite dönemi ile başlatan Modernist yaklaşımın tek başına yeterli olmadığı, Kırgız ulus devletinin moderniteden önce oluşturulmuş Manas destanı üzerine inşa edilmesi örneğiyle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu makale ile etno-sembolizm yaklaşımı temel alınarak modern Kırgız ulusunun geçmiş Kırgız toplumu ile arasında bir bağ kurulup kurulamayacağı araştırılmaya çalışılmıştır.